چگونه دو میل چاه رو در زیر زمین بهم ارتباط می دهند؟

---

چگونه دو میله چاه در زیر زمین به یکدیگر سوراخ می‌شده است؟                                                

---

معمولا دو حلقه چاه به فاصله 50 متر از هم کنده می‌شود که چاه بالایی نزدیک به مادر چاه و چاه پایینی نزدیک به چشمه قنات خواهد بود. واضح است که بین چاه بالایی و پایینی شیبی روی سطح زمین قرار دارد که با تراز اختلاف شیب محاسبه می‌شود، حال اگر چاه بالایی 30 متر باشد و شیب زمین هم نیم متر باشد عمق چاه پایینی را 5/29متر می‌کنند.
بعد از آماده شدن دو حلقه چاه دو دست مقنی از هر دو چاه باید به سمت یکدیگر پیش بروند تا به هم دیگر برسند.

این کار دو فایده دارد:
اول آنکه سرعت کار بالا می‌رود، دوم آنکه برای خارج کردن خاک داخل کانال باید در نهایت مسافت کمتری پیموده شود.
اما کوچکترین انحراف سبب سوراخ نشدن کانال می‌شود.

چگونه این مشکل حل می‌شده است؟ 
بعد از آماده شده دو میله چاه، طنابی بالای دو میله چاه در راستای مسیر قنات و در هر چاه دو ریسمان به ته چاه کشیده می‌شده بطوریکه دو سر هر ریسمان در داخل هر چاه به چوبی یک متری متصل و دو سر دیگر ریسمان‌ها در بالای چاه به طناب مسیر قنات متصل می شده است. حال دو چوبی که در دو چاه آرام می‌گرفته، مسیر کندن کانال را برای مقنی مشخص می‌ساخته است. پس از آن کار حفر در آن مسیر آغاز می‌شود.
از یک مقنی سوال کردم که در موقع جلو رفتن کانال چطور در کار شما انحرافی پیش نمی‌آید؟ در پاسخ گفت: معمولا نور پشت سرمان که از میله چاه به داخل کانال می‌افتد راهنمای ماست که مسیر را مستقیم به پیش برویم.

شیب لازم در قنات:
حتما وقتی دو میله چاه به هم سوراخ می‌شود تراز است و برای جریان یافتن آب به شیبی نیاز است. مقنی‌ها بعد از سوراخ شدن دو چاه، آب را که همیشه در چاه‌های بالایی وجود دارد جاری می‌سازند. حرکت آب مشخص می‌کند که چه مقدار باید کف برداری شود، لذا کف قنات به اندازه لازم برای جریان آب برداشته می‌شود. بعد از کف برداری جلو آب ، برای جلوگیری از حفر پشته بعدی با خاک سد می‌شود و فقط در مواقع ضروری آن بند خاکی را می‌گشایند.

منبع : وبلاگ چوپانان